Tarih Öğretmeni Ramazan Doğru - Osmanlı Tarihinde İlkler

*Osmanlıların ilk Beylik merkezleri ve bir bakıma ilk başkentleri, Söğüt Kasabasıdır. Daha sonra sırasıyla Yenişehir, Bursa, Edirne ve İstanbul başkent oldu.

*Osmanlı tarihinde ilk savaş, 1284 yılında Bizans tekfurlarıyla yapılan Ermeni Beli Savaşıdır.

*Osman Beyin ilk ele geçirdiği ilk kale, Kolca Hisar Kalesidir ( 1285 ).

*Osman Beyin ilk askerî anlaşması 1306 yılında Ulubad Tekfuru ile yapılan anlaşmadır.

*İlk fethedilen ada, İmralı Adasıdır.

*İlk barış anlaşması, 1330 yılında Orhan Gâzi ile Bizans İmparatoru Üçüncü Andronikos arasında imzalanmıştır.

*“Rumeli” denilen Avrupa yakasında ilk ele geçirilen yer, Geliboluda Orhan Gâzinin büyük oğlu Süleyman Paşa tarafından alınan Çimpe Limanıdır.

*İlk daimî ordu 1328 yılında Orhan Beyin emriyle kurulmuş olup, bu orduya “ Yaya” adı verilmiştir.

*Osmanlı tarihinde ilk şâir padişah Fatih Sultan Mehmedin babası İkinci Muraddır.

*Osmanlı padişahlarından İstanbulu ilk kuşatan Yıldırım Bayezıddir (1391).

* Osmanlı tarihinde savaş meydanında şehit olan ilk ( ve tek ) padişah Birinci Muraddır.

( 1389, Birinci Kosova Savaşı ).

*İstanbul'a defnedilen ilk Osmanlı Padişahı Fatih Sultan Mehmeddir.

*İstanbul da doğan ve ölen ilk Osmanlı padişahı İkinci Selimdir,

*Fethin sembolü olan Ayasofyada ilk Cuma Namazı, Fetihten üç gün sonra, 1 Haziran 1453 günü Akşemseddin tarafından kıldırılmış olup; cemaat arasında Sultan Fatih ve Onun şanlı askerleri hazır bulunmuşlardır.

*Fatih Sultan Mehmet tarafından İstanbul'a tayin edilen ilk vâli Süleyman Beydir.

*İlk İstanbul Kadısı Hızır Bey Çelebi olup, bugünkü Kadıköy semti Ona tahsis edildiği için bu adı almıştır.

*Devşirmelerden olup da Sadrazam ( Başbakan )lık makâmına yükselen ilk kişi, Fetihten sonra Fatih Sultan Mehmed tarafından atanan Mahmud Paşadır.

*Önceleri Asya ve Avrupa'da toprakları bulunan Osmanlı Devletine, ilk defa Afrikada toprak kazandıran padişah, Mısır Fatihi Yavuz Sultan Selimdir.

*İstanbulda öldürülen ilk Osmanlı Padişahı, “ Genç Osman ” adıyla anılan İkinci Osman'dır.

*“ Vâlide Sultan ” adıyla anılan ilk padişah anası, İkinci Selimin hanımı ve Üçüncü Muradın anası olan Nur Banûdur.

*Osmanlılarda ilk matbaa, Üçüncü Ahmed zamanında ve 1727 yılında faaliyete geçen İbrahim Müteferrika Matbaasıdır.

*İlk vapur, İkinci Mahmud zamanında 1827 yılında satın alınmış, halk arasında “ Bağu Gemisi ” adıyla anılmıştır.

*İlk kıyâfet kanunu 3 Mart 1829 yılında ve İkinci Mahmud zamanında yayınlanmıştır. Bu kanuna göre sarık ve cüppe İlmiye Sınıfına ayrılmış olup; devlet memurlarının fes, setre ve pantalon giymeleri kararlaştırılmıştır.

*İlk gazete yine İkinci Mahmud döneminde ve 1 Kasım 1831 Salı günü yayınlanan Takvîm-i Vakâyidir.

*Osmanlı tarihinde ilk borçlanma Sultan Abdülmecid döneminde ve 1855 yılında olmuştur. 28 Haziran Perşembe günü Lonrada imzalanan anlaşma ile İngiltere ve Fransadan beş milyon İngiliz altını borç alınmıştır.

*Türkiyede ilk telgraf da yine Sultan Abdülmecid döneminde kurulmuş, 9 Eylül 1855 Pazar günü faaliyete geçmiştir.

*Avrupa seyahatine çıkan ilk ve tek Osmanlı Padişahı Sultan Abdülazizdir. 21 Haziran 1867 tarihinde başlayan bu yolculuk 44 gün sürmüştür.

*Türkiyenin yurt dışında katıldığı ilk sergi 1851 yılında Londrada düzenlenen Tarım ve Sanayi Ürünleri Sergisidir.

*Türkiyede ilk sergi ise 27 Şubat 1863 tarihinde Sultan Ahmed Meydanında Sultan Abdülazizinde katıldığı bir törenle açılan “ Sergi-i Osmanî ” (Osmanlı Sergisi) dir. Çeşitli el sanatları ile tarım ve sanayi ürünlerinin yer aldığı bu sergiye Devlet-i Âlî sınırları içinde kalan ülkelerden olduğu gibi bazı Avrupa ülkelerinden de katılımlar oldu.

*İstanbulda ilk tünel yine Sultan Abdülaziz zamanında yaptırıldı. Bu tünel 17 Ocak 1874 günü hizmete girdi. Dünyanın üçüncü yeraltı tüneli olan bu tünel, 575 metre uzunluğunda ve 7 metre genişliğindedir.

*İlk olarak Sultan İkinci Abdülhamid döneminde açılan okullar: Mekteb-i Hukuk-i Şâhâne (Hukuk), Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne (Tıp), Mekteb-i Mülkiye-i Şâhâne (Siyasal Bilgiler), Mekteb-i Şâhâne-i Hendese-i Mülkiye (Teknik Üniversi- te), Halkalı Yüksek Ziraat Mektebi, Orman ve Madenler Mektebi.

*İstanbul-Hicaz demiryolunun yapımına Sultan İkinci Abdülhamid zamanında başlanılmış ve sekiz yılda tamamlanmıştır

*Haydarpaşa-İzmit- Ankara demiryolu ilk olarak 1888 yılında İkinci Abdülhamid tarafından faaliyete geçirilmiştir. Ayrıca Ankara-Bağdat demiryolu hattının yapımına girişildi.

*İlk Boğaziçi Köprü Projesi de Sultan İkinci Abdülhamid döneminde yapıldı. 1900 yılında, Anadolu Hisarı ile Rumeli Hisarı arasında bir köprü kurulması için Bosphorus Railroad Company (Boğaz Demiryolu Şirketi) adlı şirket çalışmalara başladı. Köprü üzerine demiryolu döşenmesi de planlanmıştı. Böylece, Avrupadan kalkan bir tren Bağdata kadar gidebilecekti. Ancak, iç karışıklıklar ve Sultan Abdülhamidin tahttan indirilmesi o zaman için bu projenin gerçekleştirilmesine engel oldu.